|
Beskidy Zachodnie
Beskidy Zachodnie mają charakter gór średnich, o wysokościach nad poziom morza między 600 a 1400 m. Wyjątki stanowią: masyw Pilska i masyw Babiej Góry, które przekraczają 1500 m.n.p.m. W zależności od wysokości nad poziom morza wyróżnia się od 2 do 5 pięter krajobrazowych: podgórskie, dolnoreglowe, górnoreglowe, subalpejskie, alpejskie.
Beskidy zachodnie to :
Beskid Śląski
Beskid Śląski rozciąga się od Przełęczy Jabłonowskiej i doliny Olzy na zachodzie, po dolinę Soły na wschodzie. Graniczy z Beskidem Małym w Bramie Wilkowickiej, a na wschodzie z Beskidem Żywieckim w Przełęczy Rupienka. Od rozrogu Ochodzitej nad Koniakowem, odchodzi w kierunku północnym rozgałęzione pasmo zwane Baraniogórskim.
Najwyższymi wzniesieniami Beskidu Śląskiego są: Skrzyczne z (1257 m) i Barania Góra z (1220 m). Na Baraniej Górze znajdują się źródła Wisły (Biała Wisełka i Czarna Wisełka). Beskid Śląski cechują duże opady (ok. 1200 mm rocznie), zaśnieżenie oraz znaczne zalesienie. Roślinność jest zróżnicowana, ułożona piętrowo. Piętro pogórza rozciąga się między 200-550 m.n.p.m, piętro regla dolnego między 550 a 1100 m.n.p.m., regla górnego 1100-1350 m.n.p.m i piętro kosówki 1350-1650 m.n.p.m. Pod wzgędem turystycznym, Beskid Śląski jest najlepiej zagospodarowany ze wszystkich pasm Beskidów. Jest to wynikiem dobrego połączenia kolejowego, autobusowego, samochodowego, stosunkowo gęstej sieci szlaków turystycznych, narciarskich i wyciągów. Największymi ośrodkami turystycznymi są: Wisła, Szczyrk i Ustroń.
Kotlina Żywiecka Jest to trójkątne obniżenie, otoczone ze wszystkich stron pasmami górskimi, wznoszącymi się 500-900 m ponad dno kotliny. Zachodnim bokiem Kotlina opiera się o Beskid Śląski, północnym - o Beskid Mały, północno-wschodnim - o Beskid Makowski i Żywiecki. Centrum Kotliny Żywieckiej zajmuje Miasto Żywiec, stanowiące ważny ośrodek gospodarczy i turystyczny tego regionu. Środkiem Kotliny płynie Soła, na której, po wybudowaniu zapory w Tresnie, tworząc sztuczny zbiornik - Jezioro Żywieckie (10,6 km2). Na północ od Jeziora Żywieckiego znajdują się jeszcze dwie kaskady: Jezioro Międzybrodzkie i Jezioro Czaniec.
| | Beskid Mały
Pasmo to zamykane jest od zachodu doliną Białej i Bramą Wilkowicką, a od wschodu ograniczone jest przez Dolinę Skawy. Beskid Mały ciągnie się w kierunku równoleżnikowym na długości 30 km. Osobliwością tego pasma górskiego jest niemal prostolinijny przełom rzeki Soły, która dzieli ten masyw na dwie części: zachodnią - ze szczytem Czupla (933 m) i wschodnią - z Łamaną Skałą (929 m). Te dwa wymienione wzniesienia są najwyższe w Beskidzie Małym. W przełomie wybudowano dwie zapory wodne: w Czańcu i Porąbce. Układem grzbietów Beskid Mały przypomina pochyloną na bok literę "H". Równoleżnikowo ciągnące się grzbiety poprzecinane są głębokimi dolinami. Najdłuższą doliną jest dolina Kościerki. Miejscowością o większym znaczeniu turystycznym jest Międzybrodzie z Jeziorem Międzybrodzkim. Spragnieni górskich wędrówek nie powinni narzekać na brak szlaków turystycznych. Na zboczach i grzbietach istnieją dość duże kompleksy lasów i łąk, a w głąb pasm górskich wkraczają pola uprawne i wsie.
Beskid Żywiecki
Beskid Żywiecki, zwany również Beskidem Wysokim, jest największym górotworem Beskidu Zachodniego. Ciągnie się krętą linią głównego wododziału europejskiego od Przełęczy Koniakowskiej na zachodzie po Przełęcz Sieniawską (711 m) na wschodzie, zajmując w granicach Polski 1091 km 2 powierzchni. W jego skład wchodzi pięć członów. Na zachodzie, u źródeł Soły, znajduje się grupa Wielkiej Raczy (1234 m), w środku - grupa pilszczańska ze szczytami Lipowskiej Góry (1324 m), Romanki (1366 m) i Pilska (1557 m). Na wschodzie występuje grupa Babiej Góry (1725 m), z Małą Babią (1517 m) i Policą (1376 m), na północy - Pasmo Przedbabiogórskie (Jałowiec 1110 m), a na południowym-wschodzie - Pasmo Podhalańskie z Wielkim Działem (936 m) i Żeleźnicą (913 m), które łączy grupę Babiej Góry z Gorcami. Najwyższe szczyty mają dobrze zarysowane piętra roślinne: regla dolnego (lasy jodłowo-bukowe do 1150 m), regla górnego (lasy świerkowe do 1360 m), subalpejskie (kosodrzewina do 1650 m) i alpejskie (tylko na Babiej Górze).
Na Wielkiej Raczy regiel górny nie występuje, a górną granicę lasu tworzą skarłowaciałe buki. Północne stoki Masywu Babiej Góry modelowane są przez osuwiska i lawiny. Babia Góra po polskiej stronie, ze względu na walory krajobrazowe i roślinne, objęta została granicami Parku Narodowego. Beskid Żywiecki należy do regionów o znacznym ruchu turystycznym, lecz ustępuje pod tym względem Beskidowi Śląskiemu.
Większymi ośrodkami turystycznymi są miejscowości w dolinie Soły - Rajcza, Rycerka, Ujsoły, Jeleśna.
Kotlina Sądecka
Obszar kotliny położony jest u spływu rzek: Dunajca, Popradu i Kamienicy. Kotlina Sądecka graniczy od wschodu z Beskidem Niskim, od zachodu z Beskidem Wyspowym, od północy z Pogórzem Rożnowskim i od południa z Beskidem Sądeckim.
Korzystne warunki naturalne (klimatyczne, glebowe) sprzyjają rolnictwu. Dzięki temu w okolicy rozwinęło się sadownictwo.
Obszar Kotliny Sądeckiej należy do terenów bardzo mocno zaludnionych. Gęstość zaludnienia należy do największej w polskich Karpatach (ponad 300 osób/km2. W centrum kotliny zlokalizowane są dwa główne miasta: Nowy Sącz (82 tys. mieszkańców), a bardziej na południe Stary Sącz (8,6 tys. mieszkańców). |
|
